Arts, epidemioloog en emeritus hoogleraar Menno J. Bouma;
Pleit voor een beleid ontdaan van angst, paniek en de noodzaak persoonlijke vrijheden op te offeren….
“Ik hoor je niet over handen wassen, desinfecteren, afstand houden, géén handen schudden, en niet knuffelen…!
….. De maatregelen handen wassen, desinfecteren, afstand houden, géén handen schudden en niet knuffelen zijn dan ook niet of nauwelijks effectief, wanneer je Vliegers zoals griepvirussen of corona aan wilt pakken.
Maar Menno, dat gaat toch lijnrecht in tegen wat Mark Rutte van ons vraagt?!
Deels wel. Maar Rutte heeft ons ook meermalen gevraagd om ons gezonde verstand te gebruiken…
Ik heb je wel eens horen zeggen: ‘Virussen zijn net inbrekers. Je moet ze staande houden bij de voordeur.’ Wat bedoel je daar precies mee?
Er is een groot verschil tussen een inbreker die staande wordt gehouden bij de voordeur, en een inbreker die je huis even binnengaat en daarna weer ophoepelt, en een inbreker die zich gaat vestigen in je huis en er gaat wonen. Zo is het ook met virussen. Als je een virus ‘staande houdt bij de voordeur’, oftewel als je een virus in je neus, mond- en keelholte tegenhoudt houdt en daar onschadelijk maakt, dan ben je goed bezig. Je leert hierdoor het virus letterlijk van dichtbij kennen, waardoor je bij een eventuele volgende keer nóg sneller kunt reageren. Als je een virus even inademt en daarna weer uitademt, is er ook nog niet veel aan de hand. Maar als een virus zich diep in je longen vestigt en zich daar gaat reproduceren, ja, dan kan je daar flink ziek van worden.
We zien op dit moment een enorme toename van het aantal besmettingen met corona. Ook hier in Oost. Hoe kijk jij daar tegenaan?
De besmettingen worden nu gemeten met de zogenaamde ‘PCR test’. Die test onderzoekt of je het coronavirus in je neus-, mond- of keelholte hebt zitten of restjes van het dode virus als de infectie al voorbij is. Veel mensen die het virus in hun neus-, mond- of keelholte hebben zitten, zijn bezig met ‘kennismaking en staande houden bij de voordeur’. Zoals ik zonet al zei: bij normaal gezonde mensen met een normaal afweersysteem staat er een heel leger aan afweercellen klaar in je neus-, mond- en keelholte. Dat leger maakt kennis met het virus, maakt het virus onschadelijk, en heeft tegelijkertijd het virus leren kennen en dus kan het een volgende keer nóg beter reageren. Ik vind persoonlijk dat het woord ‘besmetting’ daarom niet zo goed gekozen is. Liever zou ik willen spreken van ‘kennismaking’. Ja, het klopt dat het aantal ‘kennismakingen’ met het virus (enorm) toeneemt.
Maar het is toch heel erg dat het virus bij steeds meer mensen in de neus zit?
Ja en nee. Mensen die het virus hebben leren kennen en staande hebben weten te houden bij de voordeur, functioneren als een soort ‘levend schild’ voor alle kwetsbaren in onze samenleving. Ik praat hier over de befaamde ‘groepsimmuniteit’. Je hebt als gemeenschap even de tijd nodig om groepsimmuniteit op te bouwen. Jonge, vitale mensen hebben in de regel niet of nauwelijks last van corona. Het blijft bij hen vrijwel altijd bij een beetje snotteren. In Nederland is het gevoel voor saamhorigheid groot, en de zorg om ouderen is prachtig. Een mooie daarbij passende leus zou kunnen zijn: ‘Zorg goed voor je oma: zorg dat je corona hebt gehad.’ Hoe meer jonge, vitale mensen kennis hebben gemaakt met het coronavirus en het virus staande hebben gehouden bij de voordeur, oftewel: immuun zijn geworden voor corona, hoe gunstiger dat is voor onze medemensen met een zeer zwakke afweer.
Dat brengt mij op de vraag: hoe dodelijk is corona eigenlijk? Hebben virologen en epidemiologen daar een standaard meetlat voor?
In Nederland leven we met 17 miljoen mensen. Elke dag worden er mensen geboren, en elke dag sterven er mensen. Dat is een natuurlijk proces. Als er méér mensen sterven dan gemiddeld, dan spreken we van ‘over-sterfte’. Als er minder mensen sterven dan gemiddeld, dan spreken we van ‘onder-sterfte’. In Nederland hebben we in de maanden maart en april 2020 over-sterfte gehad. Daarna was er een maandenlange periode van onder-sterfte in ons land.
De dodelijkheid van een virus drukken we uit met de IFR, de Infection Fatality Rate. Dat is het percentage van de mensen die in aanraking zijn geweest met het virus die sterven aan het virus.
Corona heeft een geschatte IFR van 0,5 procent of lager. Dat is te vergelijken met de IFR van een middelzware tot zware griep.
Ja, corona is een nieuw virus. Maar ik wil ervoor pleiten om van angst naar vertrouwen te gaan. De broertjes en zusjes van het coronavirus tellen we onder onze ‘middelzware wintergriep’. Wereldwijde paniek is niet nodig. Met de veel enstigere infecties die je in de tropen ziet gaan de mensen in het algemeen veel rationeler om.
Maar in de VS sterven er toch heel veel mensen aan corona?
Klopt. In gebieden met een grote mortaliteit is het opvallend dat vooral het sociaal gedepriveerde deel van de bevolking sterft. Dit deel van de bevolking heeft een verhoogd risico voor een ernstig beloop van de ziekte, zoals overgewicht en diabetis. Slecht eten, slechte lucht, slechte behuizing, slechte (schoon) watervoorzieningen dragen allen direct of indirect bij aan een verzwakt afweersysteem.
Op dit moment is er veel ophef over mondkapjes op scholen. Wat is jouw menig daarover?
Wellicht kunnen mondkapjes enigszins helpen om het virus niet door te geven aan anderen, als je de ziekte COVID-19 hebt. Op scholen lijken de voordelen echter kleiner dan de nadelen: kans op benauwdheid, concentratieproblemen, hoofdpijn en wellicht hersenschade.
Hoe denk je dat het de komende maanden en jaren verder zal gaan met corona?
Het valt te verwachten dat we in de maanden november tot april een verhoogd risico zullen hebben op aerosolen. Als we de kwetsbaren van de samenleving goed beschermen, en als we goed ventileren, dan wordt de tweede golf niet zo heftig als de eerste golf. Immers, veel mensen hebben inmiddels al kennisgemaakt met het virus. Ook in de toekomst zal corona terug blijven komen in de wintermaanden. Maar het hoeft nooit meer zo heftig te worden als in het afgelopen voorjaar, toen het virus compleet nieuw was voor iedereen.
Je hebt je leven gewijd aan het bestuderen van de aanpak van infectieziektes. Wat valt jou wereldwijd op bij de aanpak van het coronavirus?
Het bezuinigen op de zorg en het afslanken van het beddenbestand in de ziekenhuizen heeft aanzienlijk bijgedragen aan de angst- en paniekmaatregelen om te voorkómen dat we door het volume van patiënten overspoeld zullen worden. Dat geldt helaas niet alleen voor Amsterdam Oost en Nederland.
Doordat de baten van de bezuinigingen vaak niet gelijkmatig worden verdeeld, is een groot deel van de wereldbevolking helaas nog kwetsbaarder geworden wat betreft het volgen van een gezonde levensstijl.
Wat betreft de aanpak denk ik dat een bestudering van de oudere literatuur en gericht onderzoek op basis daarvan een bijdrage kan leveren aan een effectief beleid. Een beleid ontdaan van angst, paniek en de noodzaak persoonlijke vrijheden op te offeren.”
Menno J. Bouma
https://oost-online.nl/virussen-zijn-net-inbrekers-je-moet-ze-staande-houden-bij-de-voordeur
(Uitgebreider compleet artikel)
(Uitgebreider compleet artikel)
Dank, dit verhaal zit duidelijk in elkaar en geeft een goede uitleg. Dat helpt om te begrijpen wat er aan de hand is!
Heel heldere toelichting op hoe het zit met virussen. En netjes in de gematigde kritiek. Mijn vraag: wat bedoelt dr. Menno Bouma met ‘oudere literatuur en gericht onderzoek op basis daarvan’? Is er een mogelijkheid dat hij zich hiermee richt tot complementaire geneeswijzen als TCM waaronder Acupunctuur om de weerstand te verbeteren en de inbrekers buiten de deur te houden?
Een verhelderend en gematigd kritisch artikel.